Ciğerlere Pıhtı Atması (Pulmoner Emboli) Hakkında Bilgi
Ciğerlere pıhtı atması, tıbbi adıyla pulmoner emboli, genellikle bacaklardaki derin toplardamarlarda (derin ven trombozu - Derin Ven Trombozu) oluşan bir kan pıhtısının ( Kan Pıhtısı) koparak kan dolaşımı yoluyla akciğerlere ulaşması ve akciğer damarlarını tıkaması durumudur. Bu tıkanma, akciğerlere kan akışını engeller ve oksijen seviyesinin düşmesine neden olur.
Nedenleri:
- Derin ven trombozu (DVT) en sık nedenidir.
- Uzun süreli hareketsizlik (örneğin, uzun uçak yolculukları veya yatak istirahati)
- Ameliyatlar (özellikle kalça veya diz ameliyatları)
- Kanser
- Hamilelik
- Doğum kontrol hapları veya hormon tedavisi
- Kalp yetmezliği veya inme öyküsü
- Genetik yatkınlık
- Obezite
Belirtileri:
Pulmoner embolinin belirtileri, pıhtının büyüklüğüne ve akciğerlerdeki tıkanmanın derecesine bağlı olarak değişir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Ani başlayan nefes darlığı
- Göğüs ağrısı (genellikle batıcı ve nefes alıp vermekle kötüleşen)
- Öksürük (kanlı balgam olabilir)
- Hızlı kalp atışı
- Baş dönmesi veya bayılma
- Terleme
- Bacakta şişlik veya ağrı (DVT'nin belirtisi olabilir)
Tanı:
Pulmoner emboli tanısı, fiziksel muayene, tıbbi öykü ve çeşitli testlerle konulur. Bu testler şunları içerebilir:
- D-dimer testi: Kanda pıhtılaşma aktivitesini gösteren bir testtir.
- Bilgisayarlı tomografi anjiyografi (BT anjiyo): Akciğer damarlarının görüntülenmesini sağlar.
- Akciğer sintigrafisi: Akciğerlere hava ve kan akışını değerlendirir.
- Ekokardiyografi: Kalbin yapısını ve fonksiyonunu değerlendirir.
- Akciğer grafisi (Röntgen): Diğer olası nedenleri dışlamak için kullanılır.
Tedavi:
Pulmoner emboli tedavisi, pıhtının çözülmesini sağlamak ve yeni pıhtıların oluşmasını engellemeyi amaçlar. Tedavi yöntemleri şunlardır:
- Antikoagülan ilaçlar (kan sulandırıcılar): Pıhtının büyümesini engeller ve yeni pıhtıların oluşmasını önler. ( Antikoagülan)
- Trombolitik tedavi (pıhtı eritici ilaçlar): Büyük pıhtıları hızla çözmek için kullanılır.
- Cerrahi embolektomi: Nadiren, büyük pıhtıların cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
- Vena kava filtresi: Bacaklardan akciğerlere pıhtıların ulaşmasını engellemek için alt ana toplardamara yerleştirilen bir filtredir.
Pulmoner emboli ciddi bir durumdur ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Erken tanı ve tedavi ile ölüm riski azaltılabilir.